Gıda sektöründe güvenli ve sağlıklı ürünler üretilmesi için hijyen kurallarına uyulması gerekir. Özellikle gıda güvenliği adımında tüketicinin sağlığını olumsuz etkileyebilecek durumlara karşı dikkatli olunmalıdır.
Bu doğrultuda üreticilerin çalışmalarını hijyen kuralları dahilinde gerçekleştirmesi zorunludur. Birçok ülke bu doğrultuda çeşitli yaptırımlarda dahi bulunur. Üreticiler de sağlık sorunlarına sebebiyet vermemek adına gıda üretiminde hijyen kuralları dahilinde süreç kontrolü yapmalıdır.
Gıda Üreticileri İçin Hijyen Kuralları Neden Önemlidir?
Üreticiler için hijyen kuralları, gıda güvenliği bakımından büyük bir önem taşır. Söz konusu kurallar, tüketici sağlığının korunması üzerinde de doğrudan etkilidir. Belirtilen kurallara uymak, gıdaların hijyenik koşullara uygun şekilde üretilmesine imkân verir.
Bu sayede bakteri, virüs ve zararlı mikroorganizmaların gıdalara temas etmesi önlenebilir. Hijyen önlemleri almak gıda zehirlenmelerinin önüne geçmek konusunda da etkili sonuç sunabilir.
Gıda zehirlenmelerin önemli bir çoğunluğu üretim aşamasında yeterli özverinin gösterilmemesinden kaynaklı olur. Herhangi bir hijyen kuralı dikkate alınmadan üretilen gıdaların tüketici tarafından tüketilmesiyle çeşitli hastalıklar açığa çıkabilir.
Bu gibi durumların önlenmesi için de tüm hijyen kurallarına itina ile uyulması gerekir. Yasal düzenlemeler ile de denetlenen gıda üreticileri, standartlara uygun üretim gerçekleştirmelidir. Birçok ülkede gıda üretiminde hijyen kuralları uyulması yasal bir zorunluluktur.
Hijyen kuralları yalnız gıda üretimi ile sınırlı değildir. Paketleme, etiketleme ve üretim olarak her aşamada kurallara dikkat edilmesi gerekir. Tüketiciler de hijyenik kurallara uygun olarak üretilen gıdalara öncelik verir. Bu da üretici firmanın müşteri memnuniyeti elde etmesine yardımcı olur.
Ayrıca firmanın dolaylı yoldan rekabette önemli bir ayrıcalık elde etmesini sağlayabilir. Tüketici tarafından güvenli görülen firmalar rekabette bir adım öne çıkabilir. Bu sebeple gıda üretiminde hijyen kurallarının firmalar için önemli etkilere neden olduğu bilinmelidir.
Gıda Üretim Sürecinde Hijyenik Ortamın Sağlanması
Gıda üretiminde kullanılan ortam, gıda üretiminde hijyen kuralları için temel noktalardan biridir. Sağlıklı ve güvenli gıda üretimi için öncelikli olarak kullanılacak ortamın hijyenik olması gerekir. Süreç dahilinde hijyen kurallarına uyum sağlamak, düzenli eğitimler vermek ve denetimler gerçekleştirmekle istenen sonuç alınabilir. Bu doğrultuda alınacak önlemler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
- Çalışanların eğitimi ilk dikkat edilecek noktadır. Personelin duyarlı ve bilinçli olması gıda üretiminde hijyen kuralları için öncelikli etkenlerden biridir. Personelin, giyiminden çalışma araçlarını kullanmasına kadar her ayrıntı hakkında donanımlı olması gerekir.
- Çalışma alanına girmeden önce dezenfeksiyon adımının yerine getirilmesi gerekir. Personelin el yıkaması gibi bulunduğu ortamın steril şartlar altında olmasına da dikkat edilmelidir.
- Yalnız hijyen temas ile sağlanmaz. Ayrıca kullanılan malzemelerin muhafaza edilmesi de önemlidir. Hammaddelerin saklanması koşulları ürünlerin dışarıdan zararlı maddelerle temas etmesinin önlenmesi gerekir.
- Ekipman ve araçların hijyenik olması da önemlidir. Aynı zamanda bu araçların düzenli olmasına dikkat edilmelidir.
- Üretim aşamasında ısı dengesinin korunmasına özen gösterilmelidir. Uygun sıcaklık sağlandığı takdirde gıdaların işlenmesi adımında mikroorganizmaların üremesinin önüne geçebilir.
- Ambalaj ve etiketleme adımında da önlemler alınmalıdır.
Gıda Üretim Ekipmanlarının Temizliği ve Dezenfeksiyonu
Gıda üretiminde hijyen kuralları dahilinde temizlik ve dezenfeksiyonun gerçekleştirilmesi hayati öneme sahiptir. Üretim aşamasında kullanılan ekipmanlar gıdalar ile doğrudan temas halindedir. Bu sebeple de kontrollü kullanılmadığı takdirde bakteri ve mikrop yayılmasına müsait olan noktalardır. Ekipmanların zararlı sonuçlar doğurmasını engellemek için ise düzenli olarak dezenfekte edilmesi gerekir.
Temizlik aşamasında ekipmanların sökülebilen her parçasının çıkarılması ve temizlenmesine özen gösterilmelidir. Kirli ya da kalıntıların yer aldığı tüm yüzeyler ılık su ve deterjan yardımı ile temizlenebilir. Bu aşamada sünger ve fırça yardımı ile yüzeyler detaylı olarak temizlenebilir. Kapsamlı bir temizlik kadar durulama adımı da önemlidir. Durulama esnasında suyun temiz olduğundan emin olunmalıdır. Kirli su ile yapılan işlem istenen etkiyi göstermeyebilir.
Temizlik aşamasının sonlanması ile birlikte her parça ayrı ayrı dezenfekte edilmelidir. Dezenfeksiyon solüsyonlarının ekipmana uyumlu olmasına ve gıda güvenliğine ters düşmemesine dikkat edilmelidir. Temizlik ve dezenfekte işlemlerinin rutin bakım adımları dahilinde yerine getirilmesi önerilir. Düzenli yapılmadığı takdirde gıda üretiminde hijyen kuralları dahilinde olumlu bir sonuç elde edilmeyebilir.
Gıda Üretim Tesislerinde Personel Hijyeni Nasıl Sağlanır?
Personel hijyeni kuralların en hassas noktasıdır. Ellerin sabun ve su ile yıkanması ve yıkama işleminin en az 20 saniye sürmesi önemlidir. Çalışmadan önce, yemek yedikten sonra, tuvalet ihtiyacını giderdikten sonra eller mutlaka yıkanmalıdır. Bunun yanı sıra belirli aralıklarla kullanılabilmesi için el dezenfektanları da tavsiye edilir. Ayrıca personelin kişisel bakımına dikkat etmesi de önemlidir. El ve tırnak bakımı, saçların çalışma anında açık olmaması gibi kurallara itinayla uyulmalıdır.
Gıda Depolama ve Taşıma Süreçlerinde Hijyen Kuralları
Gıda depolama ve taşıma süreci, gıda üretiminde hijyen kuralları dahilinde ele alınan konulardan biridir. Süreç dahilinde hijyenik kuralların uygulanması gıdadan kaynaklı hastalıkların yaşanmasının önüne geçer. Bu doğrultuda dikkat edilecek konular arasında depo ve taşıma süreçleri önemli olur. Depolama hijyeni öncelikli olarak özen gösterilecek noktadır. Hammadde ya da doğrudan gıdaların korunduğu depoların uygun şartları sağlaması gerekir.
Ürünlerde belirtilen talimatların depo hijyeninde karşılığının bulunması öncelikli olmalıdır. Bir diğer önemli nokta ise ambalaj kontrolüdür. Ambalajlar gıdaların korunmasında önemli bir yere sahiptir. Doğrudan gıdalarla temas etmesi ambalajın sağlık açısından sorun yaşatmasına sebebiyet verebilir. Bu durumu engellemek adına düzenli olarak ambalaj kontrolü yapılmalıdır.
Önemli bir diğer nokta ise ürünlerin tarihleridir. Depolarda bazen tarihi geçmiş ürünler kalabilir. Bunların erken fark edilmesi taşıma sürecine girmeden ürünlerin kullanım dışı bırakılması gerekir. Taşıma sürecine bakıldığında ise uygun araç kullanımı önceliklidir. Ayrıca ürünün güvenliği ve bütünlüğünün korunması noktasında da taşıma sürecindeki hijyen kuralları önemli rol oynar. Belirtilen tüm bu ayrıntılar gıda üretiminde hijyen kuralları dahilinde dikkat edilmesi gereken noktalardır.